بخش نخست| ذکر خدا نزدیک ترین راه رسیدن به آرامش

اشاره: بیماری کرونا که گریبانگیر جوامع بشر از شرقی‌ترین نقطه تا غربی‌ترین آن شده، تهدیدات مختلف و بسیاری را برای این جوامع به همراه داشته است.

مقابله با این تهدیدات هر یک متخصصان خود را می‌طلبد؛ در حوزه درمان، متخصصان درمانی و بهداشتی در پی پیشگیری و در صورت مبتلا شدن افراد به دنبال درمان هستند.

از آنجا که این بیماری ابعاد بسیار گسترده‌تری در سطح جهان به خود گرفته است، کارشناسان فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیز پا به میدان گذاشته‌اند؛ لیکن بعد روح و جان که در انسان دارای اهمیت زیادی است ضربات شدیدتری را متحمل شده است.

در این روزها روان مردم آشفته است و هر یک به دنبال راهی برای آرامش هستند؛ عده‌ای از مرگ می‌ترسند و عده‌ای دغدغه معیشت و دیگران هم هر یک دغدغه‌های متنوع دیگری دارند.

حجت‌الاسلام عباس علی واشیان واشیان در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا به راهکارهایی برای آرامش روح و روان انسان اشاره می‌کند که متن کامل آن در ذیل از نظر می‌گذرد.

برای دیدن فیلم این بخش از متن کلیک کنید

منشا بروز بحران هایی نظیر کرونا

وضعیت فعلی از یک منظر ابتلا و امتحان الهی و از منظر دیگر یک بیماری است که با آن مواجه هستیم؛ باید ببینیم که چگونه می‌توانیم از ابتلائات و امتحانات سخت و بیماری‌ها و اختلالاتی که جامعه و مردم با آن درگیر هستند، به بهترین مدیریت کنیم و خارج شویم.

نخست باید ببینیم این اتفاق به چه خاطر رخ داده است؛ در زبان پزشکی به آن اتدیولوژی یا سبب شناسی می‌گویند؛ چه چیزی باعث می‌شود که یک بیماری یا اختلال اتفاق بیفتد. از نگاه جسمی، ظاهری یا دنیایی ممکن است که علت آن، یک ویروس شناسایی شود؛ اما در نگاه وحیانی علل مختلفی می‌تواند منشأ بروز این اختلال یا بیماری باشد که تعالیم وحیانی و عترت ائمه معصومین (ع) می‌گوید، اعمال و رفتار ما با یک انرژی تبدیل می‌شود؛ این انرژی‌ها از بین نمی‌روند و به هم تبدیل می‌شوند.

خیلی از اتفاقاتی که اطراف ما به وقوع می‌پیوندد حاصل اعمال، رفتار و کردار ما است؛ بر این اساس با نگاه رفع آن علت‌ها نیاز است که سبب‌های بروز این اختلالات و بیماری‌ها را بشناسیم.

وقتی یک شرکت، محصولی را تولید می‌کند، همراه آن کاتالوگ یا بروشوری را منتشر می‌کند تا نحوه مصرف یا استفاده از آن وسیله را توضیح دهد؛ آیا ممکن است خداوندی که انسان را خلق کرده است، به نیازهای او بی‌توجه باشد؟ در یک خانواده نیز پدر، مادر و فرزندان سعی می‌کنند، نیازهای یکدیگر را برآورده کنند.

خدای تبارک و تعالی که خالق انسان است، به همه نیازهای او توجه دارد؛ این نیازها شامل نیازهای جسمی، روحی، روانی، معنوی و حتی تعاملات اجتماعی است. بنابراین دستور العمل آن را در قرآن و کلام معصومان (ع) وجود دارد.

برای دیدن فیلم این بخش از متن کلیک کنید

جایگاه اذکار و ادعیه در آرامش انسان در بحران ها

ذکر، یکی از راهکارهای مؤثر در مواجهه با نگرانی‌ها و اضطراب‌ها و رسیدن به آرامش و سکینه است؛ ذکر را در معنای لغوی به یاد آوردن اما در معنای اصطلاحی، خدا را به یاد داشتن و به یاد آوردن است.

خداوند تبارک و تعالی می‌خواهد ما را در معرض ابتلا و امتحان قرار دهد تا ما به عنوان مخلوق او به صورت مرتب با او ارتباط داشته باشیم؛ درباره مسیر رسیدن به آرامش هم می‌فرماید اگر می‌خواهید به آرامش برسید و از این نگرانی و اضطراب عبور کنید، به سراغ خالق خود بیایید.

وقتی بچه‌ای از اذیت دیگران عاجز می‌شود، به قوی‌ترین فردی که می‌شناسد پناه می‌برد؛ خدای دنیوی او پدر، مادر و دیگر بزرگترهایش هستند؛ وقتی دست انسان هم از همه چیز کوتاه می‌شود به خالق خود توجه بیشتری می‌کند.

خداوند می‌فرماید اگر خواستی به آرامش برسی و نگرانی‌هایت برطرف شود به یاد من باش؛ مقام ذکر، که شاید این را در زندگی زیاد تجربه کرده باشید؛ موقعی که شب‌های قدر به سراغ خانه خدا می‌روید، دعای جوشن‌کبیر را می‌خوانید تک تک کلماتی که به عنوان صفات خداوند می‌گویید، یادآور همان حرکات و سکناتی است که به آن دلبسته هستیم؛ برای آمرزیده شدن یا غفار می‌گوییم؛ برای محاسبه بهتر نفس یا حسیب می‌گوییم و مانند این‌ها.

ما هر روز نماز‌های پنج گانه را می‌خوانیم؛ آیا می‌شود با خدا هم صحبت شد؟ می‌شود از خدا خواست که با ذکر بسم الله الرحمن الرحیم، رحمت واسعه خداوند برای ما زیاد شود؟ بله امکان دارد؛ وقتی هر کاری را با ذکر خدا شروع می‌کنیم، می‌توانیم از خدا بخواهیم در این شرایط سخت، ابتلا، امتحان و بیماری، خداوند به ما کمک کند تا بتوانیم به رحمت و برکت او برسیم. بنابراین یکی از کارها این است که هر کاری انجام می‌دهیم به یاد خدا باشیم؛ گاهی با ذکر بسم الله، یا با هر نیت و ذهنیتی که هستیم، بگوییم خدا هست و ما تنها نیستیم.

برای دیدن فیلم این بخش از متن کلیک کنید

چگونه استرس ناشی از کرونا را کاهش دهیم

خالقمان به ما توجه دارد، می‌تواند به ما کمک کند تا اطمینان قلبی پیدا کنیم، زندگی ما آرام و سبک شود و دور از هر گونه نگرانی، راحت زندگی کنیم.

آیه 28 سوره رعد می‌فرماید ای کسانی که ایمان آوردید، قلب‌های خود را مطمئن کنید و کامل کنید، به درجه اعلای رشد و کمال برسانید، با ذکر خدا؛ نتیجه «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» این است که اگر ذکر خدا را بگویید خداوند دل‌هایتان را آرام می‌کند. ذکر خدا به تسبیح دست گرفتن و دائم الذکر بودن نیست؛ به این است که انسان هر لحظه به یاد خدا باشد.

در این آیه باید به چند نکته توجه کرد؛ نخست اینکه خطاب این آیه کفار نیستند بلکه مؤمنان هستند؛ یعنی این طمأنینه و آرامش در درجه اول شامل مؤمنان می‌شود؛ راحتی خیال، فکر، ذهن و زندگی برای کسانی است که از در ایمان وارد شوند. علمای لغت می‌گویند امن، ریشه آمنوا به معنی سپر است؛ وقتی ما به سمت خدا می‌رویم، خدا سپرش را باز می‌کند که ما در آن پناه گیریم.

وقتی که بچه به مادرش پناه می‌برد و مادر چادر یا دست خود را حائل می‌کند تا به بچه‌اش آسیبی نرسد؛ ما هم وقتی به خداوند ایمان می‌آوریم سپر خود را در خدمت امنیت ما قرار می‌دهد و بعد می‌فرماید اگر اهل یاد من باشید به شما اطمینان می‌دهم، به شما آرامش و سکینه‌ای می‌دهم که خیالتان راحت باشد.

این مقام اطمینان بالاترین مقام رشد و تکامل است؛ همانگونه که در پایان سوره فجر آمده است، نفس مطمئنه، مقام عظمت انسان است، اطمینان قلبی که وجود متعالی خداوند وقتی در نهاد ابی عبدالله الحسین (ع) قرار می‌دهد، در آن آخرین لحظات می‌گوید خدایا الهی به رضایت تو راضی هستم؛ در بدترین شرایط هم انسان وقتی خودش را به خداوند می‌سپارد، به مقام آرامش و مراقبت معنوی می‌رسد. امیدواریم که خداوند ما را مشمول ذکر و یاد خودش قرار دهد و ما را از این مرحله ابتلا و امتحان با نیت خالص و پشت کار عبور دهد.

برای دیدن فیلم این بخش از متن کلیک کنید

نزدیکترین مسیر برای رسیدن به آرامش

«خود مراقبتی» از سرفصل‌هایی است که دانشمندان امروز به آن توجه ویژه دارند؛ که چگونه انسان می‌تواند خود را به آرامش برساند؛ آیه 45 سوره عنکبورت، نگاه کردن، لمس کردن، خواندن و تدبر در قرآن را باعث به وجود آمدن آرامش در انسان معرفی می‌کند.

گذشتگان ما حتی اگر بی‌سواد بودند، صبح به صبح قرآن را باز می‌کردند، به آن نگاه می‌کردند و سوره توحید را از حفظ می‌خواندند؛ همین به آن‌ها آرامش می‌داد؛ قرآن بالای سر مادران باردار نیز به آن‌ها آرامش می‌داد.

خداوند در این آیه به ما یاد می‌دهد که راهکار رسیدن به یاد خدا چیست؛ یکی از بهترین راه‌های رسیدن به آرامش یاد خداست؛ این آیه به ما می‌آموزد که چگونه می‌توانیم با خالق خود صحبت کنیم و استرس، نگرانی و ناراحتی محیط که با ابزارهای مختلف به ما می‌رسد را خنثی کنیم.

خداوند در این آیه بهترین حیاط خلوت و راه ارتباط با خویش را نماز معرفی می‌کند؛ امر می‌کند که «أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‌ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ؛ نماز را برپا دارید چون خدا از زشتی‌ها و از آن چیزهایی که بد است شما را دور می‌کند»

آیا بیماری و این شرایطی که اتفاق می‌افتد، زشتی نیست؟ آیا ما را ناراحت نمی‌کند؟ به سراغ خدا رفتن باعث می‌شود از زشتی دور شویم، به ذکر الله اکبر یعنی بهترین و بزرگترین یاد خدایی که می‌تواند ما را به مراقبت معنوی و آرامش کمک کند برسیم و به بدی‌ها فکر نکنیم، مثبت نگر و مثبت اندیش شویم.

وقتی دو نفر با هم صحبت می‌کنند، به فرد سوی که وارد صحبت شود می‌گویند چند لحظه‌ای صبر کن، چون ارتباط کلامی ما را قطع می‌کنی؛ حال فرصت خوبی باید پیدا کرد تا تنها و بدون حضور هیچ فرد دیگری با خالق خود صحبت کنیم که آن موقعیت نماز است؛ اقامه نماز باعث می‌شود راحت با خدا صحبت کنیم؛ هم از خدا رحمتش را طلب کنیم و هم بخواهیم که شر بلاهایی که در این زمانه بر ما حاکم شده است را از سرمان بردارد.

بسم الله یاد خداست که با آن شروع می‌کنیم؛ با الحمد لله رب العالمین می‌گوییم خودت ما را تربیت کرده‌ای، ممنون تو هستیم، بنابراین نمی‌شود مربی هوای ما را نداشته باشد؛ با الرحمن الرحیم می‌گوییم خداوند متعال، تو رحمت عام داری و کاری نداری که چه موجودی هستیم، به مسلمان و کافر و همه مخلوقاتت نعمت می‌دهی و با الرحیمت به من مؤمن و مسلمان خیر و برکت می‌دهی، می‌شود حواست به من نباشد؟

تعداد رحمت‌ها و برکت‌هایی که خداوند متعال در قرآن برای ما ذکر کرده است، خیلی بیشتر از آیات عذاب است؛ این امید ایجاد می‌کند تا ما هر جایی گرفتاری پیدا کردیم، همانطور که در دعای کمیل می‌خوانیم، الهی و ربی من لی غیرک، فقط سراغ خود خدا برویم. امیدواریم به برکت رحمت الهی بتوانیم با آرامش زندگی کنیم./836/ج